Słownik pojęć ubezpieczeniowych
Ubezpieczeniowe pojęcia ogólne
Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) – to organ administracji państwowej zajmujący się nadzorowaniem rynku kapitałowego, a więc m.in. rynku ubezpieczeń. KNF niezwykle skutecznie kontroluje i nadzoruje firmy ubezpieczeniowe. Do zadań komisji należy m.in. nakładanie kar na ubezpieczycieli; strona internetowa: www.knf.gov.pl
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) – prawnie powołany urząd odpowiedzialny za wypłacanie odszkodowań dla ofiar wypadków będących efektem działań nieubezpieczonych właścicieli pojazdów, jak również nieubezpieczonych rolników. Jednym z jego zadań jest prowadzenie ewidencji ubezpieczeń i szkód, ale także nakładanie kar na osoby, które nie posiadają obowiązkowego ubezpieczenia. Strona internetowa: www.ufg.pl
Ubezpieczyciel – towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych lub zakład ubezpieczeń – to podmiot zapewniający ochronę ubezpieczeniową osobom, które wykupiły polisę.
Agent ubezpieczeniowy – osoba/firma działająca w imieniu jednego, określonego ubezpieczyciela. Zawiera umowy ubezpieczenia oraz oferuje polisy w imieniu swojego pracodawcy.
Ubezpieczający – osoba zawierająca umowę i zobowiązana do opłacenia określonych w niej składek.
Ubezpieczony – osoba, której dotyczy polisa, dzięki czemu podlega ona ochronie ubezpieczeniowej.
Polisa ubezpieczeniowa – potwierdzenie zawarcia umowy ubezpieczenia.
Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU) – istotny dokument, określający (razem z Kodeksem Cywilnym) warunki ubezpieczenia (ubezpieczeń dobrowolnych). Są integralną częścią podpisywanej umowy (otrzymuje się je razem z polisą ubezpieczeniową).
Odstąpienie od umowy ubezpieczenia – rozwiązanie zawartej umowy ubezpieczenia. Można go dokonać:
- w ciągu 7 dni od zawarcia umowy (osoby prawne),
- W ciągu 30 dni od zawarcia umowy (osoby fizyczne);
Wyłączenie ochrony ubezpieczeniowej, klauzule – dodatkowe zastrzeżenia i regulacje zawarte w umowie ubezpieczeniowej, które:
- Wyłączają określone ryzyka z ochrony (tzw. wyłączenia),
- Zmieniają, rozszerzają lub ograniczają zakres ochrony (tzw. klauzule);
Ubezpieczenie na sumy stałe – to ubezpieczenie do całkowitej wartości mienia. Stosuje się je m.in. w ubezpieczeniu nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych. Suma ubezpieczenia powinna być adekwatna w stosunku do pełnej wartości ubezpieczonych dóbr. W przypadku, gdy wartość ubezpieczonego mienia zostanie zaniżona przez ubezpieczającego, wypłaca się odszkodowanie w proporcji.
Ubezpieczenie na pierwsze ryzyko – to ubezpieczenie, które stosuje się m.in. w ubezpieczeniach od kradzieży wyposażenia lub towarów. Jest ubezpieczeniem do wartości maksymalnej szkody, jaką przewiduje osoba ubezpieczająca. Odpowiedzialności ubezpieczyciela podlega wtedy wyłącznie mienie sięgające do wyznaczonej wcześniej wartości. Nazwa wzięła się stąd, że po ewentualnej szkodzie następuje wygaśnięcie ubezpieczenia na pierwsze ryzyko.
Centrum alarmowe – jednostka organizacyjna, która obsługuje ubezpieczenia konkretnego Ubezpieczyciela. To do niej zgłaszane są zdarzenia lub szkody obejmowane ochroną ubezpieczeniową. Zazwyczaj jest też odpowiedzialna za świadczenie usług pomocowych (typu Assistance).
Szkoda – wszelki uszczerbek w dobrach lub interesach prawnie chronionych, którego poszkodowany doznał wbrew własnej woli. Wyróżnia się:
- Stratę rzeczywistą (damnum emergenes), tj. pomniejszenie się majątku w wyniku wystąpienia szkody,
- Utracone korzyści (lucrum cessans), tj. korzyści, które mógłby osiągnąć poszkodowany, jeśli nie doszłoby do wyrządzenia szkody;
Szkoda w mieniu – utrata, zniszczenie, lub uszkodzenie nieruchomości lub rzeczy ruchomej.
Szkoda całkowita – znaczne zniszczenie przedmiotu (w takim stopniu, że jego naprawa jest ekonomicznie nieopłacalna) lub jego całkowita utrata.
Odszkodowanie – pieniężna rekompensata wynagradzająca poniesiona szkodę. Otrzymuje ją poszkodowany od sprawcy szkody lub towarzystwa ubezpieczeniowego.
Konsumpcja sumy ubezpieczenia – zgodne z OWU zmniejszenie sumy ubezpieczenia o kwotę odszkodowań wypłaconych z danej polisy.
Udział własny (franszyza redukcyjna) – część wartości szkody, którą właściciel pojazdu pokrywa w przypadku jej wystąpienia. Jest określona w umowie ubezpieczenia. Może być ujęta procentowo, kwotowo lub być równa zeru.
Franszyza integralna – to kwotowo określony próg wartości pieniężnej. Jeżeli zostanie przekroczona, odpowiedzialność za szkodę spada na ubezpieczyciela. W przypadku, gdy rozmiary szkód przerastają wyznaczoną wartość – odszkodowanie jest wypłacane w całości. Istotą franszyzy integralnej jest pomniejszenie odpowiedzialności ubezpieczyciela o szkody, które nie przekroczą ustalonej wcześniej wartości pieniężnej i służy do wyłączenia szkód o małej wartości.
Regres ubezpieczeniowy – prawo do zażądania od sprawcy szkody zwrotu wypłaconego odszkodowania, przysługujące ubezpieczycielowi. To tzw. roszczenie zwrotne.
Cesja – przeniesienie praw, które wynikają z polisy. Przeważnie cesje dotyczą przeniesienia praw na rzecz banku, w celu zabezpieczenia udzielanego kredytu. Innym częstym przypadkiem są cesje (będące jednorazową wypłatą odszkodowania) na rzecz podmiotu dokonującego naprawy szkody (np. warsztatu samochodowego). Jest to spore ułatwienie tzw. bezgotówkowego rozliczenia szkody.